De afgelopen jaren heb ik veel bewoners en instanties in en rondom Groningen gesproken. Klachten behandeld, op diverse manieren mijn zorgen geuit en aandacht gevraagd voor de problemen in het aardgasgebied in Groningen en Drenthe.

Hoe is de situatie daar nu? En wat is er met mijn aanbevelingen gebeurd? Daar gaan we in dit digitale magazine dieper op in. Het magazine is tegelijkertijd een aftrap van onze doorlopende onderzoeksagenda. Op onze nieuwe webpagina ‘Gevolgen gaswinning’ kunt u al onze acties volgen. Verderop in dit magazine vertelt mijn collega Maike Klip hier meer over. 

Mentale gevolgen van bureaucratie

De zorgen in Groningen en omgeving begonnen jaren geleden met de aardbevingen door gaswinning. De schade aan huizen is groot en woningen zijn onveilig. Gezinnen ervaren stress, kinderen groeien bang op. Rond de gevolgen van de gaswinning is inmiddels veel bureaucratie ontstaan. Ik noemde dat vijf jaar geleden de ‘bestuurlijke spaghetti’.

"Elke ervaring van bewoners heeft invloed op het vertrouwen in de overheid”

Deze spaghetti wordt groter en groter. De stapels post die inwoners van instanties krijgen, neemt steeds meer plek in op de keukentafels. Aan dezelfde keukentafel komt een karavaan van instantiemedewerkers koffiedrinken. Maar echt geholpen? Dat worden de Groningers niet.

Steeds weer nieuwe problemen

Begin juni was ik drie dagen in Groningen en Drenthe. Het gaat er nog steeds niet goed. Er zijn zeker medewerkers van instanties die hun best doen. Toch komen er alleen maar nieuwe problemen bij. Het is twee stappen vooruit, één achteruit. En soms zelfs andersom.

Die wel, die niet

Tijdens onze tour in Groningen zagen we welke invloed de versterkingsoperatie heeft op de dorpen en hun inwoners. Er ontstaan niet alleen scheuren in de huizen, maar ook in de gemeenschappen. Vooral de willekeur viel ons op. We kregen in het dorp Kantens een rondleiding van Francis van der Kamp en haar man. In dit magazine neemt ze u ook mee. 


Na een kop koffie in hun tijdelijke woning, stapten we de auto in. We reden langs straten, waar soms maar één huis in de steigers stond. De rest van de woningen? Daar was nog niets over bekend…


De volgende dag gingen we langs in ’t Zandt. Dit hele dorp wordt versterkt. Vanaf de hoofdstraat liepen we langs de Molenweg. De rechterkant van de straat had al wel een brief gehad over de versterking, de linkerkant wist nog van niets. U kunt zich wel voorstellen hoe het er in de buurtapp aan toeging. Hoe verder we het dorp in liepen, hoe meer het om ons heen in een bouwput veranderde. Dat maakt een hoop los. "Hoe ziet mijn dorp er straks uit, is het mijn dorp nog wel?"

Vertrouwen bouw je op in kleine stappen

Elke ervaring van bewoners heeft invloed op hun vertrouwen in de overheid. Een nieuwe scheur in het stucwerk na een beving. Een brief die alleen maar meer vragen oproept. Een krantenbericht met verwarrende uitspraken van een bestuurder. En de buurtapp waarin je hoort hoe het bij anderen gaat. 

Bouwen aan vertrouwen doe je door het perspectief van de bewoner voor ogen te houden. Denk bij alles: Wat betekent deze stap voor bewoners? Voor hun familie, hun veiligheid en hun persoonlijk welbevinden? Vergeet niet, bestuurders en ambtenaren kunnen na een jaar zeggen: ik stop ermee. Maar de gedupeerden beginnen niet zomaar opnieuw.

Overheid: Pak de gevolgen van de gaswinning als crisis aan

De onveiligheid, de ondoorzichtigheid en de toenemende bureaucratie helpen bewoners niet om de overheid te vertrouwen. Kinderen krijgen mee dat de overheid er niet voor hen is. Hoe zal hun relatie met de overheid over twintig jaar zijn?

Daarom: herstel de relatie met de Groningers en Drenten en pak hun situatie als een echte crisis aan.

In de coronatijd kon er wel ruimhartig en snel geholpen worden. Doe dat hier ook. Het vertrouwen komt pas terug als je je betrouwbaar opstelt. Bewoners hebben een overheid nodig die eerlijk, begripvol en simpel is. Het vertrouwen herstellen kan alleen als alle overheidsorganisaties de handen ineen slaan. Alle partijen moeten hun verantwoordelijkheid nemen: het Rijk, de regio, het lokale bestuur en alle uitvoeringsinstanties, het IMG, de NCG en alle steunpunten.

In dit digitale magazine delen we de huidige stand van zaken. We kijken samen met bewoners terug, en vooruit. En we herhalen onze aanbevelingen. Want die zijn jammer genoeg nog steeds relevant.